تنشهای محیطی یکی از اصلی‌ترین عوامل آسیب دیدن گیاهان و کاهش عملکرد در محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای است. مهمترین تنش‌هایی که با توجه گرم شدن کره زمین، گیاهان را در معرض خطر قرار داده است، خشکی و شوری هستند. با توجه به این مسئله محققان در تلاش هستند با شناسایی مقاوم‌ترین ارقام و گونه‌ها ضمن تامین نیاز غذایی مردم جهان، خود را برای کاهش اثرات این تنش‌ها در آینده آماده‌تر سازند.
گیاهانی که در مقابل تنش‌ها مقاوم‌تر هستند معمولا با ساز و کارهایی فیزیولوژیکی یا شیمیایی به مقابله با تنش‌ها می‌روند و دانستن مکانیسم عمل این شیوه‌های طبیعی مبارزه با تنش، میتواند کمک شایانی به محققان و مهندسان کشاورزی در تولید ارقام مقاوم به تنش نماید. در این بین کیفیت پایین آب آبیاری و تنش شوری مهمترین عامل محدود کننده گسترش فضای سبز شهری در برخی از نقاط جهان و به خصوص در ایران است . با افزایش جمعیت و کمبود آب آبیاری در نواحی شهری، استفاده از منابع آب جایگزین مانند آب تصفیه شده شهری و دیگر منابع آبی غیر آشامیدنی برای آبیاری فضای سبز امری اجتناب ناپذیر است. در اینگونه موارد تمایل به افزایش تجمع نمک در اینگونه منابع آبیاری جایگزین وجود دارد. استفاده از آب شور گزینهای است برای آبیاری گیاهان زینتی مقاوم، که رقابت برای آب با کیفیت بالا را افزایش میدهد.
بر همین اساس تحقیقی توسط سرکار خانم مهندس عصمت اوسطی، فارغ التحصیل واحد علوم و تحقیقات دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی رشته فیزیولوژی و اصلاح گل و گیاهان زینتی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، در چارچوب پایان نامه کارشناسی ارشد طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ جهت بررسی اثر تنظیم کننده رشد براسینواستروئید و اسید آمینه آرژنین بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی رز مینیاتوری در شرایط تنش شوری در گلخانه وابسته به پردیس دانشکده کشاورزی تهران واقع در کرج و آزمایشگاه باغبانی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران انجام شد. سرکار خانم دکتر سپیده کلاته جاری و جناب آقای دکتر بابک متشرع زاده راهنمایی و جناب آقای دکتر فؤاد فاتحی مشاوره این پایان نامه را بر عهده داشتند.
هدف پژوهش
در کشور ایران استفاده از گل و گیاه، در طراحی فضای سبز از ۳۰۰۰ سال پیش رواج داشت، ولی قدمت تولید تجاری آن به حدود ۹۰ سال پیش برمی‌گردد. صنعت پرورش گل یکی از مهم ترین منابع ایجاد اشتغال و کسب درآمدزایی برای تعدادی از کشورهای دنیاست که از شرایط اقلیمی مناسب برای پرورش انواع گل وگیاه زینتی برخوردار هستند. ایران با داشتن اقلیم چهار فصل مختلف در سراسر نقاط کشور در طول سال و همچنین طبیعت بکر و پتانسیل تولید بالای گل وگیاهان زینتی، میتواند صادرات و تولید گل وگیاه منطقه و برخی بازارهای جهانی را در دست بگیرد.
گلهای رز مینیاتوری دارای دوره گلدهی طولانی میباشند و نسبت به سایر رزها پرگلتر بوده و دارای طیفی از رنگهای مختلف میباشند. همچنین رز مینیاتوری از گیاهان زینتی و تجاری میباشد که کاربردهای زیادی به خصوص در طراحی فضای سبز، باغ‌های صخرهای و حاشیه کاری‌ها دارد. با این حال عموم رزها به شوری‌هایی با قابلیت هدایت الکتریکی بالاتر از سه دسی زیمنس بر متر حساس هستند. بنابراین تحقیق بر روی این گونه تجاری مهم و شناسایی مکانیسم‌ها مقاومت آنها به تنش شوری از اهمیت دوچندانی برخوردار است.
با توجه به تحقیقات گذشته بر روی انواع ترکیبات شیمیایی، خانواده هورمون گیاهی براسینواستروئید در غلظت‌های بسیار پایین نقش مهمی در تنظیم پاسخ گیاه به تنش دارند و از آنجاییکه در گیاهان تحت تنش ترکیبات اسید آمینه از جمله آرژنین تجمع می‌یابند، به عنوان مکمل برای بررسی قابلیت کاهش اثرات تنش شوری به همراه براسینواستروئید، انتخاب شد. این تنش با ایجاد اختلال در تعادل بین تولید گونه‌های فعال اکسیژن و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه سبب ایجاد تنش اکسیداتیو و نیز تنشهای سمیت یونی و تنش اسمزی میشود. بنایراین تحقیقات گستردهای برای به حداقل رساندن اثرات مضر تنش شوری در کشاورزی صورت گرفته است.
کاربردهای پژوهش
با توجه به اهمیت تنش شوری در ایران که بخش وسیعی از زمین‌های کشاورزی کشور در معرض خطر تنش شوری قرار دارد و نتایج بدست آمده از این تحقیق می‌توان از آن در کمک به بهبود کیفیت گیاهان تحت کشت و افزایش میزان عملکرد محصول استفاده نمود. به علاوه اینکه این دو ماده در غلظت‌های بسیار کم، تاثیرات مهمی در گیاه دارند و نیازی به صرف هزینه بالایی نخواهد بود. همچنین با پتانسیل بالای ایران در تولید گل و گیاهان زینتی و صادرات گسترده، بهره گیری از نتایج تحقیقات اینچنین که سبب افزایش کیفیت نهایی محصولات و در کل کاهش هزینه‌ها میشود، به تولیدکنندگان بزرگ صنعت گل و گیاه توصیه می‌گردد. با این حال با عنایت به وارداتی بودن آنها، این مسئله باید در نظر گرفته شود که همزمان با معرفی این ترکیبات به تولیدکنندگان و کشاورزان، باید در راستای احداث مراکز تولید و رسیدن به خودکفایی در تولید آنها نیز قدم برداشت که خود موجب اشتغال‌زایی مجزایی خواهد شد.
جلسه دفاع از این پژوهش مهم و کاربردی نیز در شهریور ماه سال ۱۳۹۸ با حضور اساتید، داوران و دانشجویان دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی واحد علوم تحقیقات برگزار شد و در نهایت با با بررسی هئیت داوران، موفق به دریافت نمره عالی گردید.
برای تماس با خانم مهندس عصمت اوسطی به منظور سفارش فایل الکترونیکی پایان‌نامه، دریافت مشاوره تخصصی و دعوت به همکاری در مشاغل و پروژه‌های مرتبط، می‌توانید از راه‌های ارتباطی زیر اقدام نمایید.
ایمیل: esmat.osati1990@gmail.com
سایت دانشگاه محل تحصیل: 🔗
این مطلب یک رپورتاژ تخصصی پایان‌نامه است و مسئولیت صحت مطالب آن به عهده سایت آی‌تی مد نیست.
