انتصاب رئیس بانک مرکزی به عنوان یکی از مناصب مهم دولت همواره با کشمکشهای فراوان همراه است. تاجاییکه هر روز صحبت از یک فرد جدید برای تصدی این صندلی پرمشتری وجود دارد. اما چرا باید برای چنین کرسی مهمی که به طور مستقیم بر وضعیت اقتصاد جامعه و کشور و معیشت مردم حکمرانی میکند اینچنین لابیگری و قمار سیاسی صورت بگیرد؟
برای پاسخ به این سوال کتاب ارزشمند و مهم Lords of Finance نوشته لیاقت احمد که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد، بهترین منبع است. این کتاب با ترجمه آقایان دکتر مجتبی واحدی (متخصصی مدیریت مالی) و مهندس علی گوران با عنوان اربابان فایننس در تابستان سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات جاودانه (جنگل) دردسترس قرار گرفته است. در کتاب اربابان فایننس در روایتی واقعی و مستند با لحنی داستانگونه و جذاب، وضعیت اروپا و آمریکای درگیر جنگ جهانی اول و مشکلات اقتصادی و بحران مالی سهمگین دهه دوم قرن بیستم میلادی در دو قاب به تصویر کشیده میشود و دو دسته از رجال اقتصادی و سیاسی نقشپردازان این دو قاب هستند.
در قاب نخست شاهد این هستیم که تصمیمگیران اقتصادی با تصمیمان خود کشورها را دچار مشکل میسازند و با وخیم شدن اوضاع دسته دیگری از افراد پا به میدان میکذارند و با تصمیمات اقتصادی خود وضعیت را بهبود میبخشند. نمونه بارز این رویداد کشور آلمان است که بعد از جنگ جهانی اول با تحمیل غرامتها و بدهیهای جنگی سنگینی از سوی کشورهای پیروز مواجه میگردد تا حدی که مشکلات و بدبختی در آلمان به سطحی مافوق تصور میرسد. با ظهور و سقوط مقامات شرایط دگرگون میگردد و گاهی درخشان و گاهی ناگوار پیش میرود و این وضع تا بعد از جنگ جهانی دوم که ثباتی نسبی در مجموعه مسئولین بالیاقت در آلمان رخ میدهد به چشم میآید و به دنبال آن در کمتر از پنجاه سال بار دیگر آلمان به بزرگترین قدرت صنعتی اروپا بدل میشود.
در حقیقت پست سیاستگذاری پولی به حدی حساس و مهم است که میتواند کشوری را به ورطه نابودی بکشاند و یا به اوج قدرت برساند. از اینرو اعتقاد بر این بود به عنوان یک نهاد نظارتی بازار پول کشور باید مستقل باشد و با ابزارهایی که در اختیار دارد نقدینگی مورد نیاز اقتصاد کشور را تامین نماید. در کتاب اربابان فابننس شاهد هستیم که این استقلال چگونه به وجود آمد، چگونه عمل کرد و در نهایت چگونه بزرگترین بحران مالی دنیا را رقم زد.
در صورتیکه نقدینگی کمتر از مقدار مورد نیاز باشد کشور نمیتواند به حد واقعی ظرفیت بالقوه خود رشد نماید و در صورتیکه بیشتر از حد ممکن باشد کشور با مسئله تورم روبهرو میگردد. از اینرو در بین اقتصاددانان به یک شیرفلکه تشبیه شده است که باید بدانید به چه میزان باز و بسته شود تا همواره در تنظیم و تعادل بسر ببرد. در حالیکه از زمان پایهگذاری بانک مرکزی همواره دخالتها در کار آن و انتصاب افراد بیروحیه، بیتخصص یا لاقید سبب شده است تا در هیچ دورهای اقتدار و اراده لازم را نداشته باشد و این امر سبب شده است تا دولتها با سواستفاده از این خلا قدرت برای جبران کسری بودجه و پوشاندن بیلیاقتی خود اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه نمایند تا رونقی کاذب را به جامعه تلقین نمایند.
در کتاب اربابان فایننس با این بانکداران و چنین دولتهای بهتر آشنا میشوید و روشها و سیاستهای مالی و اقتصادی درگیر در این اقدامات پولی را درک خواهید نمود و به عنوان یک فرد از جامعه ذهنیت بهتری از شرایط حاکم بر وضعیت اقتصادی و پشت پرده این رفتارها و تصمیمات مالی و پولی خواهید داشت و قطعا در ماجراهایی دلار، بورس، سکه و ارز بازی خواهید خورد!
این کتاب با آنکه وقایع صد سال قبل را شرح میدهد اما به خوبی با آن همزادپنداری خواهید نمود تا جاییکه حس میکنید شرایط امروز جامعه و جهان نیز همچنان به همین صورت است. رازها و اسرار پس بحرانهای مالی و افتضاحات اقتصادی را خواهید فهمید. این کتابی است که بعد از انتشار آنچنان تاثیرگذار بود که توانست در سال ۲۰۰۹ به عنوان کتاب سال فایننشال تایمز انتخاب گردد و بلافاصله در سال ۲۰۱۰ برنده معتبرترین جایزه ادبی جهان یعنی پولیتزر در بخش تاریخ شد. همچنین نیویورک تایمز و مجله تایم و سایت آمازون آن را به عنوان کتاب منتخب خود معرفی نمودند. از این لحاظ خواندن کتاب اربابان فایننس با ترجمه شیوای دکتر مجتبی واحدی و مهندس علی گوران را از دست ندهید.
لینک خرید کتاب اربابان فایننس:
این مطلب یک رپورتاژ تخصصی کتاب است و مسئولیت صحت مطالب آن به عهده سایت آیتی مد نیست.