کشورمان ایران یکی از بزرگترین مراکز طبیعی ژنهای گیاهی در دنیا محسوب میشود به طوری که در طول دو قرن گذشته به بهشت سارقین منابع ژنتیک گیاهان بدل شده بود و بسیاری از محققان خارجی و قاچاقچیان ذخایر گیاهی به سرقت نمونههای گیاهی و بذور به کشورهای اروپایی و آمریکایی مشغول بودند.
در این بین برخی از کشورها با درک اهمیت ذخایر ژنی در تامین امنیت غذایی، دارویی، صنعتی و زیستی مبادرت به ایجاد مراکزی تخصصی به نام بانک ژن گیاهی نمودهاند که خوشبختانه در ایران نیز بانک ژن گیاهی منابع طبیعی وابسته به سازمان جنگلها و مراتع احداث شده و از سال ۱۳۷۳ شروع به کار کرده است و طبق اطلاعات موجود میلیونها نمونه از ۴۸ هزار منطقه کشور در آن نگهداری میگردد. با این حال با توجه به هزینه بالای حفاظت از این بذور که همگی زنده و دارای قوه جوانهزنی هستند در اغلب کشورها روشهایی برای دریافت کمکهای مردمی به منظور تامین بخشی از هزینههای نگهداری از بذور گیاهی معرفی شده است.
در ایران نیز با توجه با وسعت سرزمین مادری و غنای بالای گونههای گیاهای که بیش از دوبرابر تعداد گونههای گیاهی قاره اروپا است، اهمیت حمایت مردم و علاقهمندان به طبیعت و محیط زیست به خوبی مشخص است. در ایران بیش از ۸۰۰۰ گونه گیاهای شناسایی شده است که حدود ۲۳۰۰ گونه آن دارای خواص دارویی است و از مجموع کل گونههای گیاهی کشور، ۱۷۲۸ گونه گیاهی کاملا بومی و تنها در ایران یافت میشود.
مقدمه کوتاه بالا، تنها به منظور آشنایی سریع با داشته گرانبهای ژنوم گیاهی ایران و اهمیت حمایت از بانک ژنی گیاهی بیان شد. در همین راستا چند سالی است سامانهای برای کمک به بانک ژن گیاهی ایران راهاندازی شده که به اسم سامانه سرپرستی بذر شناخته میشود و افراد علاقهمند با پرداخت مبلغ تنها ۳۰ هزار تومان سالیانه (روزی ۸۲ تک تومان)، هزینه مراقبت و زنده نگهداشتن یک یا چند بذر از گیاهان کشور را تقبل مینمایند.
در این سامانه لیست گونههای گیاهان نیازمند به سرپرستی با اسم و تصویر معرفی شده است و کاربر با عضویت رایگان در سامانه و به دلخواه میتواند یک یا چند عدد از گیاهان را انتخاب و نسبت به پرداخت هزینه سرپرستی بذرشان اقدام نماید. در مقابل نیز گواهینامه تائید سرپرستی بذر به اسم خود کاربر، از طرف بانک ژن گیاهی صادر شده و به ایمیل او ارسال خواهد شد و در صورت تمایل در انتهای هر سال این سرپرستی را تمدید کند. به علاوه افراد میتوانند با پرداخت هزینه دو میلیون تومانی یک گونه گیاهی از منطقه زادگاهتان را از خطر انقراض نجات دهند.
لازم به ذکر است سامانه سرپرستی بذر امکان پذیرش، هدیه به بانک ژنی، ارثیه سبز و وقف سبز را نیز داراست که برای مطالعه شرایط هر مورد میتوانید با کلیک بر روی این لینک وارد صفحه اصلی سامانه شده و از منوی اصلی با بخشهای مختلف، لیست گیاهان منتظر سرپرست و روشهای حمایت آشنا شده و اطلاعات جامعی کسب نمایید. ضمنا بد نیست بدانید با قبول سرپرستی هر بذر یک بازدید رایگان از باغ ملی گیاه شناسی ایران جایزه خواهید گرفت!